یکی از گزینه های پیش رو آنان آزمون ورود به حرفه مهندسی ساختمان است. که در صورت موفقیت در این آزمون می توانند پروانه اشتغال به کار در یکی از رشته های هفتگانه نظام مهندسی ساختمان را کسب کنند. از بین این رشته ها، مهندسی برق با عنوان رشته تاسیسات برقی در حوزه ساختمان فعالیت می کند، این رشته در کنار مهندسی عمران و معماری و تاسیسات مکانیکی چهار رشته مورد اشاره در فصل پنجم مبحث دوم مقررات ملی ساختمان را تشکیل میدهند.
مهندسِ جوان رشته برق پس از گذراندن دوره های مختلف و آزمونهای سخت امروز مهندسی دارای پروانه اشتغال به کار شده است منتهی با شرایطی روبرو میشود که عرصه را برای او سخت می کند، طبق ماده ۱۷ فصل پنجم مبحث دوم مقررات ملی ساختمان حق الزحمه خدمات مهندسی در بخش طراحی و نظارت ساختمان به صورت درصدی از هزینه ساخت و ساز ساختمان تعیین میگردد. منتهی در ادامه ذکر شده است که این هزینه ساخت وساز ساختمان باید بر اساس شاخص های تعدیل کارهای ساختمانی که توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور مشخص میگردد و توسط سازمان نظام مهندسی محاسبه واعلام شود.
پس مشخص است قیمتی که توسط نهادی دولتی اعلام شود تا چه اندازه با بازار واقعی تفاوت خواهد داشت. این نکته به کنار همانگونه که در این ماده ذکر شده است تا اعلام شاخص های تعدیل صورت نگیرد و محاسبه هزینه ساخت ساختمان طبق این شاخص ها انجام نشود در نتیجه تعرفه خدمات مهندسی مشخص نمیشود گاهی این شاخصها که منطقا باید در ابتدای هر سال مشخص شوند با چند ماه تاخیر ارائه میشوند که این روند محاسبه و اعلام قیمت نهایی ساخت را با دشواری مواجه می کند و تمام جامعه مهندسی ساختمان در خیال خوش بهره برداری به هنگام از قیمت جدید در سال جدید می گذارد و مهندس برق جوان ما را ناامید تر از سایرین می کند.
در ماده پنجم این فصل اشاره شده است که مبانی قیمت گذاری خدمات مهندسی با توجه به پیچیدگی و نوع خدمات و حجم کار محاسبه شود همچنین در ماده بعدی اشاره می کند با توجه به شرایط هر استان بنا به پیشنهاد هیات مدیره سازمان نظام مهندسی استان و تصویب هیات چهار نفره حداکثر یا حداقل درصدی افزایش یابد. در این جا هم مشاهده میشود که مبانی قیمت گذاری تعرفه خدمات مهندسی عملا از ید اختیار سازمان نظام مهندسی ساختمان خارج شده است وبه صورت مشارکتی به همراه هیات چهار نفره واگذاشته است که باید در مورد تعرفه تصمیم گرفته شود. پر واضح است که چنین متولیانی در حوزه تصمیم گیری خصوصا برای بحث مهمی به نام تعرفه خدمات مهندسی چه تصمیماتی خواهند گرفت؟ تحربه نشان داده است مشابه آنچه که در اعلام شاخص های تعدیل توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی عمل میشود و زمان که عاملی تعیین کننده است مورد کم توجهی واقع میشود و گاهی ماهها این مهم به تعویق می افتد برای این ساختار اداری و درهم پیچیده هم تصویب تعرفه خدمات مهندسی ظاهرا کم اهمیت است و ماهها تشکیل جلسه و ابلاغ ان به تاخیر می‌افتد که باعث میشود امید بهبود برای مهندسین کم رنگ شود ، خصوصا در این شرایط نابهنگام اقتصادی که تورم لجام گسیخته آرامش را از بازارها و باورهای جامعه دور کرده است.
مهندس برق جوان ما در این شرایط خاص اقتصادی در حالیکه نمی تواند امیدی جز همین پروانه اشتغال به کار مهندسی خود داشته باشد با اینکه در بخش خصوصی فعالیت می کند_ سازمان نظام مهندسی ساختمان تشکلی غیردولتی و متخصص است_ عملا چنان توسط سیاست گذاری دولتی مهار شده است که حداقل‌های فعالیت حرفه ای مثل رقابت آزاد و منصفانه، توسعه آموزشهای حرفه ای، … که در عرف جهانی برای تشکلهای مهندسی قابل تصور است را از دست می‌دهد.
از طرفی مسئولیتهای فراوانی که به حکم همین مقررات ملی ساختمان بر دوش او گذاشته است عاملی در جهت فشار بیشتر روی وی میشود از طرفی تعرفه ناچیز و کم خیلی دیر هم افزایش می یابد که حتی برای افزایش باید از فیلتر چند نهاد دولتی عبور کند و از طرفی مسئولیت مدنی طولانی و سنگین که می تواند در صورت بروز حادثه همین درآمدهای اندک وی را تهدید نماید. در این شرایط راهکارهایی می توان ارائه کرد که این قشر تحصیل کرده را از ناامیدی خارج خواست ، در یادداشت بعدی به این راهکارها اشاره خواهد شد.
زهید زارعی- طراح و ناظر پایه یک تاسیسات برقی
